මත්තල ගුවන් තොටුපළ කළමනාකරණය කිරීම සඳහා රුසියානු සමාගමක් සමඟ ඒකාබද්ධව කටයුතු කරන ඉන්දියානු සමාගමට එක්සත් ජනපදය විසින් සම්බාධක පනවා ඇති බව නිල දත්ත පෙන්වා දෙයි.

රුසියාවේ හි යුද යන්ත්‍රයට සහාය වීමට අත්‍යවශ්‍ය ලෙස අවශ්‍ය වන දියුණු තාක්‍ෂණය සහ උපකරණ සැපයීමට සම්බන්ධ පුද්ගලයන් සහ ආයතන 275ක් අතර ඉන්දියාව පදනම් කරගත් Shaurya Aeronautics Private Limited (Shaurya) ඇති බව එක්සත් ජනපද භාණ්ඩාගාර දෙපාර්තමේන්තුව පසුගිය සතියේ අනුමත කළේය.

එම ක්‍රියාව ඉන්දියාව, මහජන චීන සමූහාණ්ඩුව, ස්විට්සර්ලන්තය, තායිලන්තය සහ ටර්කිය ඇතුළු බල ප්‍රදේශ 17ක් පුරා පැතිරී ඇති සම්බාධක මගහැරීමේ ජාලයන් සහ තනි පුද්ගල ක්‍රියාකාරීන් ඉලක්ක කර තිබෙන බව එක්සත් ජනපද භාණ්ඩාගාර දෙපාර්තමේන්තුව නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් කියා සිටියේය.

මෙම ක්‍රියාව දේශීය රුසියානු ආනයනකරුවන් සහ රුසියාවේ මිලිටරි-කාර්මික පදනම සඳහා ප්‍රධාන යෙදවුම් සහ අනෙකුත් ද්‍රව්‍ය නිෂ්පාදකයන් ද ඉලක්ක කර තිබේ.

චීනය විසින් ශ්‍රී ලංකාවේ ඉදිකරන ලද මත්තල ගුවන්තොටුපළ වසර 30කට කළමනාකරණය කිරීමේ කොන්ත්‍රාත්තුව Shaurya Aeronautics සහ Airports of Regions Management Company of Russia අතර හවුල් ව්‍යාපාරයක් විසින් ලබාගෙන ඇත.

හිටපු ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහ යටතේ පැවති රජය මොස්කව් සමාගමේ ප්‍රධාන පාර්ශවකරුවාට එක්සත් ජනපදය විසින් සම්බාධක දන්වා ඇති බව දන්වා තිබියදීත් ගුවන් තොටුපළ මෙහෙයුම් සමුහයට පැවරීමේ තිස් වසරක ගිවිසුම අනුමත කර තිබිණි.

“ඉන්දියාව පදනම් කරගත් Shaurya Aeronautics Private Limited (Shaurya) විසින් රේඩාර් උපකරණ, රේඩියෝ නාවික ආධාරක උපකරණ සහ රේඩියෝ දුරස්ථ පාලක උපකරණ සඳහා විදුලි උපකරණ ඇතුළුව ඉහළ ප්‍රමුඛතා ද්විත්ව භාවිත තාක්‍ෂණය රුසියාවට යවා ඇත,” යනුවෙන් එක්සත් ජනපද දෙපාර්තමේන්තුව භාණ්ඩාගාරය පැවසීය.

හිටපු ගුවන් සේවා ඇමැති නිමල් සිරිපාල ද සිල්වා ජුලි මාසයේදී ප්‍රකාශ කළේ, 2016 එක්සත් ජනපද මැතිවරණයට මැදිහත් වූ බවට සැක කෙරෙන රුසියාවේ Airports of Regions Management සමාගමේ ප්‍රධාන පාර්ශවකරු 2018 දී එක්සත් ජනපද භාණ්ඩාගාරය විසින් අනුමත කරන ලද බව දැනුම් දීමට ශ්‍රී ලංකා රජය එක්සත් ජනපදය වෙත යොමු වූ බවයි.

ඊම හිමිකම් පරීක්ෂා කර බැලූ අවස්ථාවේ එය ‘කටකතාවක්’ බව සොයා ගත් බවත් ඉල්ලීම් කළ ද ශ්‍රී ලංකාවේ සිටින එක්සත් ජනපද නිලධාරීන්ට ‘සාක්ෂි ඉදිරිපත් කිරීමට’ නොහැකි වූ බවත් හිටපු ඇමැතිවරයා පැවසීය.

කෙසේවෙතත්, පසුව සැප්තැම්බර් 21 ජනාධිපතිවරණයට පෙර හිටපු විදේශ ඇමැති අලි සබ්රි කියා සිටියේ ගනුදෙනුව සමාලෝචනය කිරීමට නියමිත බවයි.

නව ජනාධිපති අනුර කුමාර දිසානායකගේ රජය ද නොවැම්බර් 14 පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයෙන් පසු ගනුදෙනුව සමාලෝචනය කරන බව පවසා ඇත.

ඩොලර් මිලියන 209 ක වියදමින් ඉදිකරන ලද ගුවන් තොටුපළ, ගුවන් ගමන් හිඟකම නිසා වරක් ‘ලෝකයේ හිස්ම ගුවන් තොටුපළ’ ලෙස නම් කරන ලදී.

එය වාර්ෂිකව රුපියල් බිලියන 3ක පාඩුවක් ලබමින් තිබේ.

මෙම ගුවන් තොටුපළ දකුණු වෙරළ තීරයේ හම්බන්තොටට ආසන්නයේ උපායමාර්ගිකව පිහිටා තිබේ.

ඊට සමීපයේ චීනය වසර 99ක බදු පදනම මත වරායක් පවත්වාගෙන යන අතර සිනොපෙක් සමාගම ඇමෙරිකානු ඩොලර් බිලියන 5ක පිරිපහදුවක් ඉදිකරමින් සිටී.

කටුනායක පිහිටි රටේ ප්‍රධාන ගුවන් තොටුපළට ගුවන් යානා ගොඩබෑමට නොහැකි වූ විට මෙම ගුවන් තොටුපොළ අරපිරිමැස්මෙන් භාවිත කර ඇත.

කොවිඩ් වසංගත සමයේ රට අගුලු දැමීමෙන් පසු වැඩි රුසියානු සහ යුක්රේන සංචාරකයන් ආකර්ෂණය කර ගැනීමට ශ්‍රී ලංකාව මත්තල ගුවන් තොටුපළ භාවිත කළේය.

2015-2019 පසුගිය රජය යටතේ මෙම ගුවන් තොටුපළ ඉන්දියාවට ලබා දුන්නේ ඉන්දියානු සංස්කෘතික සංචාරකයන් ශ්‍රී ලංකාවට ගෙන්වා ගැනීම ඉහළ නැංවීමේ අරමුණිනි.

කෙසේවෙතත් ගුවන් තොටුපළ ක්‍රියාත්මක කිරීමට ඉන්දියාව සමඟ කළ සාකච්ඡාව සාර්ථක වූයේ නැත.