ජාතික විගණන කාර්යාලය අනාවරණය කරන පරිදි, 2023 ජනවාරි 31 වන විට ශ්‍රී ලංකා ගමනාගමන මණ්ඩලයේ බස් රථ ඇණියෙන් තුනෙන් එකක් පමණ එනම් බස් රථ 1,904ක් ක්‍රියාත්මක නොවන බව වාර්තා වේ.

ඉන් බස්රථ 1,240ක් වසර 12කට වැඩි ඒවා වන අතර, බස්රථ 1,105ක් වසර 15 සීමාව ඉක්මවා ඇත.

වසර 15ක් ඉක්මවූ බස් රථ අතරට ටාටා බස් රථ 630ක්, ලේලන්ඩ් බස් රථ 425ක් සහ තවත් බස් රථ 50ක් ඇතුළත් බව වාර්තා වේ.

එමෙන්ම 2022 වසරේ දී ගමනාගමන මණ්ඩලය බස් රථ 6,998ක් නඩත්තු කිරීම සඳහා රුපියල් බිලියන 2.52 ක මුදලක් වැය කර ඇති බව ජාතික විගණන කාර්යාලය වාර්තා කරයි.

විගණනයෙන් හෙළි වූ පරිදි, මෙම බස් රථවල තත්ත්වය තක්සේරු කිරීමට කිසිදු ක්‍රියාමාර්ගයක් ගෙන නොමැත.

2022 වසරේ බස් රථ අලුත්වැඩියා කිරීම සඳහා මහා භාණ්ඩාගාරය රුපියල් මිලියන 750ක් වෙන් කර ඇති බව වැඩිදුරටත් අනාවරණය වේ.

කෙසේ වෙතත්, මෙම මුදලින් අරමුදල් සපයන බස්රථවල අලුත්වැඩියා කිරීම සහ මෙහෙයුම් තත්ත්වය විස්තර කරන වාර්තා ලංගම සතුව නොමැත.

මෙම මුදලින් ගමනාගමන මණ්ඩලය රුපියල් මිලියන 606.31ක් සහ සීමාසහිත ලක්දිව ඉංජිනේරු සමාගම රුපියල් මිලියන 143ක් වැය කර ඇත.

එසේ වුවද, අලුත්වැඩියා කරන ලද බස් රථ ධාවනයට යොදවා නොමැති අතර, මණ්ඩලය සහ ලක්දිව ඉංජිනේරු යන දෙඅංශයම රුපියල් මිලියන 750ක් වියදම් කර තිබේ.

2023 වසරේ බස් රථ අලුත්වැඩියා කිරීම සඳහා මහා භාණ්ඩාගාරය රුපියල් බිලියන 2.02ක් වෙන් කර ඇති බව අනාවරණය වේ.

කෙසේ වෙතත්, අලුත්වැඩියා කරන ලද බස් රථ පිළිබඳ විස්තරයක් හෝ ලැබුණු අත්තිකාරම් පිළිබඳ මාසික වාර්තා කිසිවක් අමාත්‍යාංශය හරහා රාජ්‍ය ව්‍යවසාය දෙපාර්තමේන්තුවට සහ භාණ්ඩාගාර මෙහෙයුම් දෙපාර්තමේන්තුවට ඉදිරිපත් කර නොමැත.

එමෙන්ම එක් බස් රථයක් අළුත්වැඩියා කිරීම සහ නඩත්තු කිරීම සඳහා දළ වශයෙන් රුපියල් 359,665ක් වැය වන බව විගණනය අවධාරණය කර ඇත.

2022 දී බස් රථ ධාවනය සඳහා ඉන්ධන පිරිවැය රුපියල් බිලියන 36.68කි.

කෙසේ වෙතත්, ක්‍රියාත්මක වූ බස් රථ සංඛ්‍යාව සහ 2022 වසරේ සම්පූර්ණ කර ඇති මුළු කිලෝමීටර ප්‍රමාණය පිළිවෙලින් 1,792,649 සහ කිලෝමීටර් 349,198,715 ලෙස වාර්තා වීම නිසා විෂමතා මතුව තිබේ.

එමෙන්ම ධාවනයට එක් කරන ලද බස්රථ 6,998න් සියයට 75ක්ම ක්‍රියා විරහිත ඕඩෝමීටර ඇති බව විගණන කාර්යාලය වැඩිදුරටත් සඳහන් කරයි.