මෙරට එකම ගල් අඟුරු බලාගාරය වන නොරොච්චෝලේ ලක්විජය බලාගාරයේ මෙහෙයුම් කළමනාකරණය සඳහා වෙනම සමාගමක් පිහිටුවීමට නියමිත බව වාර්තා වේ.

එහි පාලනය චීන ඉදිකිරීම්කරුවන් වන China Machinery Engineering Corporation (CMEC) වෙත පැවරීමට රජය අදහස් නොකරන බව ද දැනගන්නට තිබේ.

ඒ වෙනුවට, බලාගාරයේ නිසි තක්සේරුවක් සිදුකර විවෘත ටෙන්ඩර් ක්‍රියාවලියක් ආරම්භ කිරීමට සැලසුම් සකස් වෙමින් පවතින බව සඳහන්ය.

බලාගාරයේ ඉදිරි කළමනාකරණය සම්බන්ධයෙන් CMEC වෙතින් කිසිදු යෝජනාවක් ලැබී නොමැති බව විදුලිබල හා බලශක්ති අමාත්‍යාංශය ඊයේ (1) තහවුරු කර තිබේ.

ලක්විජය ගල් අඟුරු බලාගාරයේ ආරම්භය 1995 දී යෝජනා වූ අතර ඉදිකිරීම් 2007 දී ආරම්භ කරන ලදී.

මෙම පහසුකම අදියර තුනකින් සමන්විත වූ අතර, එය 2014 සැප්තැම්බර් මාසයේදී අවසන් කරන ලද අතර, සම්පූර්ණ බලශක්ති උත්පාදන ධාරිතාව මෙගාවොට් 900කි.

එහි විශාල ධාරිතාව තිබියදීත්, බලාගාරය 2011 දෙසැම්බර් මාසයේ ආරම්භ කළ දා සිට නිතර වසා දැමීම්වලට මුහුණ දී තිබේ.

වාර්තා පෙන්වා දෙන්නේ බලාගාරයේ බිඳවැටීම් 20කට අධික සංඛ්‍යාවක් අත්විඳ ඇති අතර එමඟින් ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලයට (CEB) සැළකිව යුතු මූල්‍ය අලාභයක් සිදුවී ඇති අතර රටේ විදුලිබල සැපයුමට ද සැළකිව යුතු බාධා සිදු වූ බවයි.

මේ අතර, නොරොච්චෝලේ බලාගාරයේ මෙහෙයුම් සහ නඩත්තු කටයුතු සඳහා වෙනම සමාගමක් පිහිටුවීමේ සැලසුමක් පවතින බව විදුලිබල හා බලශක්ති අමාත්‍යාංශයේ ලේකම් වෛද්‍ය සුලක්ෂණ ජයවර්ධන පිළිගෙන තිබේ

යෝජනාව විස්තර කරමින් ලේකම්වරයා පවසා ඇත්තේ ලක්විජය සඳහා වෙනම සමාගමක් පිහිටුවීමට සැලසුම් කර තිබුණේ විදුලිය නිපදවීමට සහ ගල් අඟුරු අවශ්‍යතා අඩු කිරීමට බවයි.

“අපි අනෙකුත් රටවල් සමඟ කාබන් බලපෑම් ගිවිසුමක් අත්සන් කර තිබෙනවා. එය අන්තර්ජාතික ගිවිසුමක් වන අතර, ඒ අනුව අපට රට තුළ නව ගල් අඟුරු බලාගාරයක් ඇති කරන්න බැහැ. එසේම, දිගුකාලීන ජනන ව්‍යාප්ති සැලැස්ම යටතේ, කාබන් මධ්‍යස්ථභාවය සහ පුනර්ජනනීය බලශක්ති ධාරිතාව එකතු කිරීම සැළකිල්ලට ගනිමින් අනාගතයේදී මෙම ගල් අඟුරු බලාගාරය වසා දැමීමට කාල රාමුවක් තිබෙනවා. එතෙක් ගල් අඟුරු බලාගාරය කඩා බිඳ දමන්නේ නැහැ” යනුවෙන් ජයවර්ධන පවසා ඇත.

“පාර්ලිමේන්තුවේ කුමක් සිදුවේදැයි සහ ව්‍යවස්ථාදායකය එය සම්මත කරයිද නැද්ද යන්න ගැන මට අනාවැකි කිව නොහැකියි, නමුත් එය ක්‍රියාත්මක කිරීමට සහ නඩත්තු කිරීමට වෙනම සමාගමක් තිබීම යෝජනාවයි,” යනුවෙන් ඔහු වැඩිදුරටත් ප්‍රකාශ කර තිබේ.

පසුගිය සිකුරාදා (මැයි 31) වන විට, ලංකා විදුලිබල මණ්ඩල සංඛ්‍යාලේඛනවලට අනුව, ගල් අඟුරුවලින් ජනනය කරන ලද විදුලිය ගිගාවොට් පැය 12.93ක් වූ අතර එය රටේ සමස්ත විදුලි අවශ්‍යතාවෙන් 26.7%ක් නියෝජනය කරයි.

කෙසේවෙතත්, පසුගිය වියළි කාලය තුළ ගල් අඟුරු විදුලි උත්පාදනය මුළු අවශ්‍යතාවයෙන් 40%කට වඩා වැඩි විය.

ගල් අඟුරු බලශක්තිය රටේ දෙවැනි ලාබම බලශක්ති ප්‍රභවය ලෙස පිළිගැනේ.

නොරොච්චෝලේ ගල් අඟුරු බලාගාරයේ මූලික කටයුතු 80%ක් අවසන්ව තිබියදී එය පුළුල් කිරීමේ අරමුණින් කළ ගල් අඟුරු ව්‍යාපෘතියක් හිටපු ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ විසින් නවතා දැමුවේය.

මෙම තීරණය ගෙන ඇත්තේ 2019 සහ 2020 දී කැබිනට් අනුමැතියෙන් පසුව, මෙගාවොට් 300 ක දිගුවක් සහ චීනයෙන් සහනදායී ණයක් සඳහා සැලසුම් කරමිනි.

මෙම යෝජනාවට CMEC වෙතින් තාක්ෂණික හා වාණිජ යෝජනා ලබා ගැනීම ඇතුළත් වූ අතර ඒවා ඇගයීමට පත් කරන ලද කමිටුවක් ද ඇතුළත් විය.

ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලය සහ ලංකා ඛණිජ තෙල් සංස්ථාව (CPC) මුහුණ දෙන අධික බලශක්ති උත්පාදන පිරිවැය සහ මූල්‍ය අභියෝග විසඳීම සඳහා මෙම පියවර ගෙන ඇත.

මෙයට පෙර 2015 වසරේදී හිටපු ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේන විසින් මෙගාවොට් 500ක සාම්පූර් ගල් අඟුරු බලාගාර ව්‍යාපෘතියක් අවලංගු කළ අතර අගමැති රනිල් වික්‍රමසිංහ යටතේ පැවති ආන්දෝලනාත්මක ආර්ථික කමිටුවක් ගල් අඟුරු භාවිතයට විරුද්ධ විය.