ජනාධිපති අනුර කුමාර දිසානායක 2025 අයවැයෙන් නව රජයේ ප්‍රතිපත්ති ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා නීති ප්‍රතිසංස්කරණ යටතේ නව නීති 11ක් යෝජනා කර ඇත.

මෙම නව නීති ප්‍රතිසංස්කරණ, ඩොලර් බිලියන 3ක අන්තර්ජාතික මූල්‍ය අරමුදලේ පැකේජයකට ශ්‍රී ලංකාව දක්වන කැපවීම්වල කොටසකි.

ජනාධිපති දිසානායක මුදල් අමාත්‍යවරයා ලෙස ඉදිරිපත් කළ 2025 අයවැය ලේඛනයේ පහත සඳහන් නීති ප්‍රතිසංස්කරණ පහත සඳහන් වේ:

1. රාජ්‍ය ආයතන අතර තොරතුරු හුවමාරුව පිළිබඳ පනත

රාජ්‍ය සේවාවන්හි කාර්යක්ෂමතාව වැඩිදියුණු කිරීම සහ රාජ්‍ය ආදායම් නිසි ලෙස රැස්කිරීම සහතික කිරීම සඳහා, විශේෂයෙන් දේශීය ආදායම් දෙපාර්තමේන්තුව, රේගු දෙපාර්තමේන්තුව, ආනයන අපනයන පාලන දෙපාර්තමේන්තුව, පුද්ගලයින් ලියාපදිංචි කිරීමේ දෙපාර්තමේන්තුව, රෙජිස්ට්‍රාර් ජනරාල් දෙපාර්තමේන්තුව සහ මෝටර් රථ ප්‍රවාහන දෙපාර්තමේන්තුව ඇතුළු අදාළ රාජ්‍ය ආයතන අතර බාධාවකින් තොරව තොරතුරු හුවමාරු කර ගැනීමට පහසුකම් සැලසීම සඳහා “රාජ්‍ය ආයතන අතර තොරතුරු හුවමාරුව” පිළිබඳ නව පනතක් හඳුන්වාදීමට නියමිතය.

2. ආයෝජන ආරක්ෂණ පනත

ආයෝජකයන්ගේ අයිතිවාසිකම් ආරක්ෂා කිරීම සහ විදේශ ආයෝජන සඳහා හිතකර පරිසරයක් සැපයීම සඳහා පුළුල් නව නීති සම්පාදනයක් හඳුන්වාදෙනු ලැබේ.

3. රාජ්‍ය ව්‍යාපාර ව්‍යවසාය කළමනාකරණ පනත

නිදහස ලැබීමෙන් පසු, ශ්‍රී ලංකාවේ ආර්ථික සංවර්ධනයට රජය සතු ව්‍යවසායන් දේශපාලනීකරණය කිරීම සහ වැරදි කළමනාකරණය සැළකිව යුතු ලෙස බාධා එල්ලවී ඇත. වසර ගණනාවක් පුරා, විවිධ පාලනයන් මෙම ව්‍යවසායන් බොහොමයක් සඳහා පෞද්ගලීකරණ ප්‍රතිපත්ති අනුගමනය කර ඇත; කෙසේවෙතත්, අපේක්ෂිත අරමුණු සම්පූර්ණයෙන්ම සාක්ෂාත් කරගෙන නොමැත. එබැවින්, රජය සතු ව්‍යාපාර ව්‍යවසායන් ඵලදායී ලෙස කළමනාකරණය කිරීම සහතික කිරීම සඳහා නව නීති රාමුවක් හඳුන්වාදෙනු ලබන අතර, එමඟින් එම ව්‍යවසායන් දේශපාලන බලපෑමෙන් නිදහස් කර මහජනතාවට උසස් තත්ත්වයේ භාණ්ඩ හා සේවා සපයන වාණිජමය වශයෙන් මෙහෙයවනු ලබන ආයතන ලෙස ක්‍රියාත්මකවීමට හැකිවනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ. අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩල ස්වාධීනව පත්කිරීම සහතික කිරීමෙන් කර්මාන්ත විශේෂඥයන් විසින් එම ව්‍යාපාර කළමනාකරණය කිරීමට මෙම නීතිය තවදුරටත් හැකියාව ලබාදෙනු ඇත.

4. රාජ්‍ය – පෞද්ගලික හවුල්කාරිත්ව ආයෝජන කළමනාකරණ පනත

මෙම නව නීතිය රාජ්‍ය අංශය සමඟ සහයෝගයෙන් විදේශීය සහ දේශීය පෞද්ගලික ආයෝජන දිරිමත් කිරීමට අදහස් කරන අතර, එය රටේ වේගවත් ආර්ථික සංවර්ධනය සඳහා තීරණාත්මක සාධකයකි. ආයෝජන සඳහා ආකර්ශනීය නීතිමය රාමුවක් නිර්මාණය කිරීම සහ එවැනි ආයෝජන හවුල්කාරිත්ව ලෙස සිදුකිරීම, මහජන සහ රජයේ සහාය ලබාදීම මෙහි අරමුණයි. ආයෝජකයන්ගේ විශ්වාසය වැඩිදියුණු කිරීම මගින්, නීතිය ඔස්සේ ශ්‍රී ලංකාවේ මූල්‍ය ආයෝජන දිරිමත් කරනු ඇත, එවැනි ආයෝජන සඳහා ආරක්ෂාව ශක්තිමත් කරනු ඇත, සහ වඩාත් විශ්වාසදායක සහ පුළුල් ආයෝජන පරිසරයක් නිර්මාණය කරනු ඇති අතර, එවැනි හවුල්කාරිත්වයන්ගෙන් පැන නගින ඕනෑම මූල්‍ය අවදානම් අවම කරනු ඇත.

5. සංඛ්‍යාලේඛන පනත

ආර්ථික සංවර්ධනය හා පාලනය සඳහා උසස් තත්ත්වයේ දත්ත සහ ඒවායේ විශ්ලේෂණයන් සඳහා ප්‍රවේශය ඉතා වැදගත් වේ. ශ්‍රී ලංකාවේ ජනගහණ සංඛ්‍යාලේඛන සහ සංගණනය පාලනය කරන දිගුකාලීන නීති වෙනුවට යාවත්කාලීන ක්‍රමවේද සහ සංකල්ප ඇතුළත් නව සංඛ්‍යාලේඛන පනතක් හඳුන්වාදෙනු ලැබේ. මෙය නව තාක්‍ෂණික ක්‍රම හරහා කාර්යක්ෂම ජනගහණ සංගණනයක් පැවැත්වීම, ජනලේඛන හා සංඛ්‍යාලේඛන දෙපාර්තමේන්තුව විසින් එකතු කරන ලද සංගණන දත්ත පාලනය සඳහා භාවිතය වැඩිදියුණු කිරීම, පෞද්ගලික ආයතන සමඟ දත්ත බෙදාගැනීම සහ රටේ ආර්ථික වර්ධනයට උපකාරී වන පුළුල් දත්ත සහ තොරතුරු ගබඩාවක් ස්ථාපිත කිරීම සඳහා නව පරිසරයක් නිර්මාණය කරනු ඇත.

6. තක්සේරු පනත

රජයේ තක්සේරු දෙපාර්තමේන්තුවේ කළමනාකරණය සඳහා නව නීති හඳුන්වාදීමට රජය අපේක්ෂා කරයි. වසර සියයක් පැරණි වර්තමාන දෙපාර්තමේන්තුවට එහි භූමිකාව වඩාත් ඵලදායී හා ආර්ථික සංවර්ධනයට හිතකර ආකාරයකින් පරිවර්තනය කිරීම සඳහා වැඩිවන ඉල්ලුම සපුරාලීම වෙනුවෙන් නවීකරණය අවශ්‍ය වේ. දෙපාර්තමේන්තුවේ කාර්යක්ෂමතාව වැඩිදියුණු කිරීම මඟින් රාජ්‍ය වත්කම් කාලෝචිත ලෙස තක්සේරු කිරීමට හැකිවන අතර එමඟින් පළාත් පාලන ආයතන සඳහා ආදායම වැඩිකරන අතරම තක්සේරු සේවා මහජනතාවට වඩාත් පහසුවෙන් ප්‍රවේශ විය හැකිය.

7. රාජ්‍ය වත්කම් කළමනාකරණ පනත

මූල්‍ය නොවන වත්කම් කළමනාකරණය සඳහා නව නීති සම්පාදනය කිරීමට රජය අදහස් කරයි. එම දේපළ ඵලදායී ලෙස භාවිත කිරීම, නිසි නඩත්තු කිරීම සහ ප්‍රශස්ත වටිනාකමක් ලබාගැනීම සහතික කිරීම එහි අරමුණ වේ. ඒ අනුව, මෙම නව නීති සම්පාදනය මඟින් රාජ්‍ය ආයතනවල මූල්‍ය නොවන වත්කම් කළමනාකරණය සඳහා අවශ්‍ය නෛතික පදනම සැපයීම වෙනුවෙන් විධිවිධාන පැනවීමට අපේක්ෂා කරන අතර, මෙම වත්කම්වල තොරතුරු වාර්තා කිරීම සහ වාර්තා කිරීම සඳහා ආයතනික අනුකූලතාවය සහතික කරයි. එමඟින් පොදු දේපළ ආරක්ෂා කිරීම සහ නිසි ලෙස කළමනාකරණය කිරීමට හැකියාව ලැබේ.

8. රාජ්‍ය ප්‍රසම්පාදන නීතිය

භාණ්ඩ, වැඩ සහ සේවා ප්‍රසම්පාදනය රජයේ වියදම්වලින් සැළකිව යුතු කොටසක් සඳහා දායක වේ. ප්‍රසම්පාදන ආශ්‍රිත අක්‍රමිකතා ද දූෂණ අවදානම් සඳහා වැදගත් මූලාශ්‍රයක් වී ඇත. එබැවින්, රාජ්‍ය ප්‍රසම්පාදන නීතියක් හඳුන්වාදීම රටේ ආර්ථික සංවර්ධනයට සහාය වීම සඳහා කාලෝචිත අවශ්‍යතාවකි. මෙම නීති සම්පාදනය මගින් රාජ්‍ය අරමුදල් කාර්යක්ෂමව භාවිත කිරීම සහතික කරනු ලබන්නේ ප්‍රශස්ත කාර්ය සාධනය, මුදලට වටිනාකම, තරඟකාරිත්වය සහ විනිවිදභාවය ප්‍රවර්ධනය කිරීම සහ දූෂණය වැළැක්වීම සහ වගවීම ශක්තිමත් කිරීම මගිනි.

9. ක්ෂුද්‍ර මූල්‍ය සහ ණය නියාමන අධිකාරී පනත

2006 අංක 6 දරන පවතින ක්ෂුද්‍ර මූල්‍ය පනතේ අඩුපාඩු සපුරාලීම සඳහා රජය නව නීතියක් වන “ක්ෂුද්‍ර මූල්‍ය සහ ණය නියාමන අධිකාරී පනත” හඳුන්වාදීමට සැලසුම් කරයි. වත්මන් ක්ෂුද්‍ර මූල්‍ය පනත මඟින් ක්ෂුද්‍ර මූල්‍ය කර්මාන්තය පුළුල් ලෙස නියාමනය කිරීම සහ අධීක්ෂණය කිරීම සපයන්නේ නැත. ඊට අමතරව, පාරිභෝගික ආරක්ෂාව සහ ක්ෂුද්‍ර මූල්‍ය ආයතන විසින් වෙළඳපොළ හැසිරීම නියාමනය කිරීම කෙරෙහි ප්‍රමාණවත් අවධානයක් එහි නොමැත. එබැවින්, මෙම වසරේ නව නීතිය හඳුන්වාදීමට රජය ප්‍රමුඛත්වය දී ඇත.

10. මුදල් විශුද්ධිකරණයට එරෙහි වීම සහ ත්‍රස්තවාදයට මුදල් සැපයීම මැඩපැවැත්වීම

මුදල් විශුද්ධිකරණය වැළක්වීමේ රාමුව ශක්තිමත් කිරීම සහ ත්‍රස්තවාදයට මුදල් සැපයීම මැඩපැවැත්වීම (AML/CFT) රටක ආර්ථික සංවර්ධනයේ සහ පාලනයේ තීරණාත්මක අංගයක් බවට පත්ව ඇත. ශක්තිමත් AML/CFT රාමුවක් මූල්‍ය අංශයේ අඛණ්ඩතාව ප්‍රවර්ධනය කරන අතර අන්තර්ජාතික ප්‍රමිතීන්ට අනුකූල වීම සහතික කරයි. 2005 අංක 25 දරන ත්‍රස්තවාදී මූල්‍යකරණය අත්හිටුවීමේ සම්මුතිය, 2006 අංක 5 දරන මුදල් විශුද්ධිකරණය වැළැක්වීමේ පනත සහ 2006 අංක 6 දරන මූල්‍ය වාර්තාකරණ පනත ශ්‍රී ලංකාවේ AML/CFT රාමුවට සහාය දක්වන සහ ශක්තිමත් කරන මූලික නීති වේ. මෙම නීති සංශෝධන රටේ AML/CFT තන්ත්‍රය තවදුරටත් වැඩිදියුණු කිරීම සඳහා අත්‍යවශ්‍ය ලෙස හඳුනාගෙන ඇති අතර, අන්තර්ජාතික ප්‍රමිතීන්ට අනුකූලව මූල්‍ය ගනුදෙනුවලදී ශ්‍රී ලංකාවේ තාක්ෂණික නිපුණතාව සහ කාර්යක්ෂමතා පෙන්නුම් කරයි. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස, රජය මෙම සංශෝධනවලට ප්‍රමුඛත්වය දී ඇති අතර, පවතින ගැටළු විසඳීමේ වැදගත්කම හඳුනාගනී.

11. 1971 අංක 14 දරන වී අලෙවි මණ්ඩල පනත සංශෝධනය කිරීම

වී සහ සහල් වෙළඳපොලේ සමකාලීන අභියෝගවලට මුහුණදීම සඳහා 1971 අංක 14 දරන වී අලෙවිකරණ පනත සංශෝධනය කිරීමට රජය සැලසුම් කරයි. යෝජිත සංශෝධනය මගින් වී සහ සහල් තොග ගබඩා කිරීම සඳහා නියාමන යාන්ත්‍රණයක් ස්ථාපිත කරනු ඇති අතර, පවතින බලපත්‍ර විධිවිධාන සහ අනෙකුත් අදාළ රෙගුලාසි ශක්තිමත් කරනු ඇත.