මෙරට අලි-මිනිස් ගැටුම විසඳීමට රජය ගෙන ඇති ක්‍රියාමාර්ග පිළිබඳ පරිසරවේදීන් දැඩි අවධානයක් යොමු කර තිබේ.

අලි ඇතුන් යාලට ගෙනයෑමත්, කුරුණෑගල දිස්ත්‍රික්කයේ සියලුම අලි ඇතුන් මෙහෙයුමක් මගින් ජාතික වනෝද්‍යාන වෙත ගෙන ගොස් එහි සීමා කරන බවට මහජන ආරක්‍ෂක හා පාර්ලිමේන්තු කටයුතු ඇමැති ආනන්ද විජේපාල ප්‍රකාශ කිරීමත් සමඟ සතුන්ගේ ආරක්‍ෂාව සහ මෙම ප්‍රවේශයේ සමස්ත සඵලතාව පිළිබඳ පරිසරවේදීන් කණස්සල්ල පළකර තිබේ.

පසුගිය දශක කිහිපය තුළ, විවිධ රජයන්ගේ ප්‍රවේශය බොහෝ දුරට නොවෙනස්ව පැවති අතර, අලි ඇතුන් වඩ වඩාත් කුඩා වන වැස්මකට තල්ලු කරමින්, එම සතුන්ට තිරසාර නොවන තත්ත්වයන් නිර්මාණය කර තිබේ.

මෙය මූලික වශයෙන් සිදු කරනු ලබන්නේ අලි ඇතුන් පලවා හැරීම හරහා වන අතර, රතිඤ්ඤා සහ අහසට වෙඩි තැබීම් ඇතුළු විශාල ශබ්ද නැගීම් ඒ සඳහා යොදා ගැනේ.

මීට අමතරව, අලි ඇතුන් නැවත පැමිණීම වැළැක්වීම සඳහා මෙම රක්ෂිත ප්‍රදේශවල මායිම් දිගේ විදුලි වැටවල් ඉදිකරනු ලැබේ.

ජ්‍යෙෂ්ඨ පරිසර නීතීඥ ආචාර්ය ජගත් ගුණවර්ධන පැවසුවේ, සතුන් පළමුව බියට පත්කරමින් ඝෝෂාකාරී රතිඤ්ඤා හඬ නඟා පළවා හරින අතර එමඟින් ඔවුන්ගේ ශ්‍රවණයට හානි වී බිහිරි තත්ත්වයට පත්වන අතර ආතතිය හා තුවාල හේතුවෙන් වෙනත් ගැටලු සහ ඇතැම්විට සත්වයාගේ මරණය ද සිදු විය හැකි බවයි.

වනජීවී සහ ස්වභාව ආරක්ෂණ සංගමයේ (WNPS) හිටපු සභාපති ජෙහාන් කැනග රෙට්නා සඳහන් කළේ පසුගිය කාලය තුළ අලි ඇතුන් පලවා හැරීම සාර්ථක නොවූ බවයි.

එම අලි ඇතුන් බොහෝ විට ඔවුන් පලවා හරින ලද ස්ථාන වෙත ආපසු පැමිණ ඇති බව ඔහු පැවසීය.

1960 ගණන්වල දියත් කරන ලද කෘෂිකාර්මික ඉඩම් සංවර්ධනය කිරීම සහ ජල විදුලි බල පහසුකම් ඇති කිරීම සඳහා රටේ භූමි ප්‍රමාණයෙන් 39%ක් පුරා දියත් කරන ලද මහවැලි සංවර්ධන ව්‍යාපෘතිය අතරතුර වනජීවී දෙපාර්තමේන්තුව විසින් දැවැන්ත අලි පලවා හැරීමක් සිදු කරන ලදී.

මෙම උත්සාහයේ දී අලි ඇතුන් 130ක් විල්පත්තු ජාතික වනෝද්‍යානයට ගෙන ගිය නමුත් ඉන් 50ක් පමණ අවසානයේ ඔවුන්ගේ මුල් වාසභූමියට පැමිණ තිබිණි.

එලෙසම 1988 දී මාදුරුඔය ජාතික වනෝද්‍යානයට අලි ඇතුන් 150ක් ගෙන ගියද 100කට අධික පිරිසක් ආපසු පැමිණ ඇත.

2006 සිට මහා පරිමාණ පලවා හැරීම් සිදු කර නොමැති අතර, මහජන පැමිණිලිවලට ප්‍රතිචාර වශයෙන් කුඩා පරිමාණ මෙහෙයුම් සිදු කරනු ලබන අතර එමඟින් අලි ඇතුන් දැඩි ආතතියට පත්ව ආක්‍රමණශීලී බව වැඩි වී තිබේ.

තාවකාලික අලි පලවා හැරීම් ඵලදායි නොවන බවත් අලි එළවීම අවශ්‍ය නම් විද්‍යාත්මකව සිදු කළ යුතු බවත් ඔහු අවධාරණය කළේය.

මේ අතර රට පුරා වන සතුන්ට හානි කරන අවිධිමත් ක්‍රියාවන් වහා නවතා පරිසර කළමනාකරණයට වඩා විද්‍යාත්මක ප්‍රවේශයක් අනුගමනය කරන ලෙස පරිසර යුක්ති කේන්ද්‍රය ජනාධිපති අනුර කුමාර දිසානායකගෙන් ලිපියක් මගින් ඉල්ලා තිබේ.

අදාළ රාජ්‍ය ආයතන සහ අනෙකුත් පාර්ශ්වකරුවන් සම්බන්ධ කරගනිමින් පුළුල් වැඩසටහනක් සකස් කිරීම සඳහා ඉහළ මට්ටමේ සාකච්ඡාවක් කැඳවන ලෙස එම ලිපියෙන් ඔවුන් යෝජනා කර ඇත.

අලි ඇතුන් දඩයම් කිරීම, අලි ඇතුන් ඇතුළු වන සතුන් උගුල් ඇටවීම වැනි නීතිවිරෝධී ක්‍රියාකාරකම් නැවැත්වීමේ කඩිනම් අවශ්‍යතාව ද පරිසර යුක්ති කේන්ද්‍රය අවධාරණය කළේය.