වයස අවුරුදු 18ට වැඩි සියලුදෙනාම බදු ගෙවන්නන් හඳුනාගැනීමේ අංකයක් (TIN) සඳහා අනිවාර්යයෙන් ලියාපදිංචි කිරීම නීතිය 2024 ජනවාරි 1 වැනිදා සිට ක්‍රියාත්මක කළද, පසුගිය මාසයේදී අවසන් කර ඇත්තේ තනි පුද්ගල බදු ලිපිගොනු 45,000ක් පමණක් බව වාර්තා වේ.

දේශීය ආදායම් දෙපාර්තමේන්තුවේ නිලධාරියෙක් අනාවරණය කර ඇත්තේ, පසුගිය මාසයේ සැළකිව යුතු අයදුම්පත් ප්‍රමාණයක් ලැබී තිබුණද ඔවුන්ට තනි බදු ලිපිගොනු 45,000ක් පමණක් සම්පූර්ණ කර අදාළ TIN අංක නිකුත් කිරීමට හැකි වූ බවයි.

දෙපාර්තමේන්තුවට ලැබෙන අයදුම්පත් සමාලෝචනය කිරීමට ගතවන කාලය මෙම ප්‍රමාදයට හේතු වූ බව දේශීය ආදායම් දෙපාර්තමේන්තුවේ මූලාශ්‍ර පෙන්වාදෙයි.

එම අයදුම්පත්‍රවල සඳහන් තොරතුරුවල නිරවද්‍යතාව සහතික කිරීම නිලධාරීන් පෞද්ගලිකව අතින් සිදු කරන ක්‍රියාවලියක් බව එම දෙපාර්තමේන්තුව සඳහන් කළේය.

දේශීය ආදායම් දෙපාර්තමේන්තුවේ කාර්යමණ්ඩල හිඟය සහ වසර ආරම්භයේ සිට කෙටි කාලයක් තුළ ලැබී ඇති ඉහළ ඉල්ලුම්පත්‍ර ප්‍රමාණයත් සමඟ මෙම ක්‍රියාවලිය බලාපොරොත්තු වූවාට වඩා වැඩි කාලයක් ගත වන බව දැනගන්නට ඇත.

අදාළ නිලධාරියාට අනුව, දේශීය ආදායම් දෙපාර්තමේන්තුවේ තනි පුද්ගල බදු ලිපිගොනු 400,000-500,000 සම්පූර්ණ කිරීමට බලාපොරොත්තු වේ.

වයස අවුරුදු 18ට වැඩි සියලුම පුද්ගලයන් සඳහා TIN ලබා ගැනීම පසුගිය වසරේ රජය විසින් අනිවාර්ය කරන ලද අතර, වාර්ෂිකව රුපියල් මිලියන 1.2ට වැඩි ආදායම් ලබන අයගෙන් ආදායම් බදු අය කරන බව සඳහන් කළේය.

කෙසේවෙතත්, මෙම ක්‍රියාවලියේ ගැටලු පිළිබඳ වාර්තා වසර ආරම්භයේ සිට මතු වූ අතර, එක් අවස්ථාවක ප්‍රකාශ වූයේ වෙනම TIN අංකයක් වෙනුවට ජාතික හැඳුනුම්පත් (NIC) අංකය භාවිත කරන බවයි.

එසේ තිබියදීත්, දේශීය ආදායම් දෙපාර්තමේන්තුවේ නිලධාරියකු ප්‍රකාශ කර ඇත්තේ, ජාතික හැඳුනුම්පත් අංකය භාවිත කිරීම තවමත් තහවුරු කර නොමැති යෝජනාවක් පමණක් බවයි.

වාර්තාවලට අනුව, 2019 දී පෞද්ගලික ආදායම් බදු ලිපිගොනු මිලියන 1.7ක් තිබූ අතර එය 2022 වන විට 204,467 දක්වා අඩුවී ඇත.

කෙසේවෙතත්, 2023 දී නැවත ලිපිගොනු 500,196 දක්වා වැඩි වී තිබේ.