December 3, 2023

ඉතාලියේ සිසිලි දූපතේ නැගෙනහිර වෙරළ තීරයේ පිහිටා ඇති යුරෝපයේ උසම සක්‍රීය ගිනි කන්ද වන එට්නා සිකුරාදා දිනයේ නැවත වරක් පුපුරා ගියේ දිවයිනේ නැගෙනහිර ප්‍රදේශයට ඉහළින් රාත්‍රී අහස ආලෝකවත් කළ ලාවා උල්පත් වාත්තු කරමිනි.

මෙසීනා සහ කටානියා නගර අතර පිහිටා ඇති එට්නා ගිනි කන්ද අප්‍රිකානු භූ ගර්භ තැටිය සහ යුරේසියානු භූ ගර්භ තැටිය සම්බන්ධ කරන අභිසාරී භූ ගර්භ තැටි මායිමට ඉහළින් නැඟී සිටින අතර එය මීටර් 3,300කට වඩා වැඩි උසකින් යුක්ත වේ.

කටානියාහි පිහිටි ඉතාලි භූ භෞතික විද්‍යාව සහ ගිනිකඳු විද්‍යා ආයතනය වාර්තා කළේ, සිකුරාදා සවස එට්නා කන්ද පුපුරා යෑමේදී ලාවා මුහුදු මට්ටමේ සිට මීටර් 6,000ක් පමණ ඉහළට ළඟා වූ බවයි.

පසුගිය දශකය පුරා ගිනි කන්ද නිරන්තර ක්‍රියාකාරකම් ප්‍රදර්ශනය කර ඇති අතර, එහි පිපිරීම් සාමාන්‍යයෙන් අවම හානියක් සිදුකරයි.

එක්සත් ජාතීන්ගේ අධ්‍යාපනික, විද්‍යාත්මක සහ සංස්කෘතික සංවිධානයට (UNESCO) අනුව, එට්නා ගිනිකන්දේ විදාරණ ඉතිහාසය අවම වශයෙන් වසර 2,700ක ලේඛනගත ක්‍රියාකාරකම් සහිතව වසර 500,000ක් ඈතට විහිදෙයි.

එම පුළුල් වාර්තාව එට්නා කන්ද ගෝලීය වශයෙන් වඩාත් හොඳින් අධ්‍යයනය කර නිරීක්ෂණය කරන ලද ගිනිකඳුවලින් එකක් බවට පත්කරයි.

සිසිලියානු අහසේ ගිනිමය දර්ශනය දිගහැරෙන විට, එට්නා කන්ද නැවත වරක් එහි විස්මය දනවන සහ ගතික ස්වභාවය අවධාරණය කරමින් නිරීක්ෂකයන් ආකර්ෂණය කරගෙන ඇත.