කොළඹ සහ හම්බන්තොට ගැඹුරු මුහුදු වරායේ නැව්ගත කිරීමට බලාපොරොත්තු වන ෂී යැන් 6(Shi Yan 6) නම් නව චීන සමුද්‍ර පර්යේෂණ නෞකාවක් පිළිබඳව ඉන්දියාවේ දැඩි අවධානයක් යොමුව තිබේ.

Shi Yan 6 නෞකාව ඔක්තෝම්බර් 25 වනදා ශ්‍රී ලංකාවට ළඟා වන අතර, දින 17ක කාලයක් ශ්‍රී ලංකා මුහුදේ දකුණු ප්‍රදේශයේ පර්යේෂණ මෙහෙයුම්වල නිරත වනු ඇත.

වසර ගණනාවක් පුරා, අති නවීන චීන පර්යේෂණ/සමීක්ෂණ යාත්‍රා 19කට අධික ප්‍රමාණයක් ශ්‍රී ලංකා මුහුදට ළඟාවී තිබේ.

චීන මහජන විමුක්ති හමුදා නාවික හමුදාවට අයත් Qian Sanqiang නෞකාව 2017 පෙබරවාරි 02 වන දින ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණ දින හතරක් ශ්‍රී ලංකා මුහුදු සීමාවේ රැඳී සිටියේය.

Xiang Yang Hong 3 නෞකාව ප්‍රථම වරට ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණ ඇත්තේ 2017 දෙසැම්බර් 13 වන දින වන අතර, දින 18 ක කාලයක් කොළඹ සහ ත්‍රිකුණාමලයේ රැඳී සිටියේය.

Xiang Yang Hong 3 නෞකාව 2019 දෙසැම්බර් 22 වන දින නැවත ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණි අතර 2020 ජනවාරි 5 වන දින දක්වා ශ්‍රී ලංකා මුහුදු සීමාවේ රැඳී සිටියේය.

Xiang Yang Hong 18 නෞකාව 2018 ජනවාරි 6 වන දින ශ්‍රී ලංකාවට ළඟා වූ අතර දින හතරක් ශ්‍රී ලංකා මුහුදේ රැඳී සිටියේය.

Shi Yan 3 Secinetific Research යාත්‍රාව 2018 අප්‍රේල් 20 වැනි දින ප්‍රථම වරට ශ්‍රී ලංකාවට ළඟා වූ අතර දින හතරක් ශ්‍රී ලංකා මුහුදේ රැඳී සිටියේය.

ඉන්පසුව, Shi Yan 3 නැවත වරක් 2020 මැයි 15 වන දින ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණි අතර, දින හතක් ශ්‍රී ලංකා මුහුදේ රැඳී සිටියේය.

මහජන විමුක්ති හමුදා නාවික හමුදාවට අයත් Qiang Weichang – නාවික ඒකාබද්ධ පර්යේෂණ යාත්‍රාව 2019 අගෝස්තු 8 වන දින ශ්‍රී ලංකාවට ළඟා වූ අතර දින තුනක් ශ්‍රී ලංකා මුහුදු සීමාවේ රැඳී සිටියේය.

Xiang Yang Hong 1 විද්‍යාත්මක පර්යේෂණ යාත්‍රාව 2019 අප්‍රේල් 11 වන දින ශ්‍රී ලංකාවට ළඟා වූ අතර එය 2019 අප්‍රේල් 15 වන දින දක්වා රැඳී සිටියේය.

මහජන විමුක්ති හමුදා නාවික හමුදාවට අයත් නෞකාවක් වන Zhu Ke Zhen – ඒකාබද්ධ පර්යේෂණ යාත්‍රාව 2019 නොවැම්බර් 14 වන දින ශ්‍රී ලංකාවට ළඟා වූ අතර දින පහක් ශ්‍රී ලංකා මුහුදු සීමාවේ රැඳී සිටියේය.

Xiang Yang Hong 6 විද්‍යාත්මක පර්යේෂණ යාත්‍රාව 2019 දෙසැම්බර් 27 වන දින ශ්‍රී ලංකාවට ළඟා වූ අතර 2020 ජනවාරි 17 වන දින දක්වා ශ්‍රී ලංකා මුහුදු සීමාවේ රැඳී සිටියේය.

Xiang Yang Hong 19 විද්‍යාත්මක පර්යේෂණ යාත්‍රාව 2020 පෙබරවාරි 11 වන දින ශ්‍රී ලංකා මුහුදට ළඟා වූ අතර එය දින නවයක් නැංගුරම් ලා ඇත.

Shi Yan 1 විද්‍යාත්මක පර්යේෂණ යාත්‍රාව 2020 අප්‍රේල් 11 වන දින ශ්‍රී ලංකාවට ළඟා විය.

Hai CE 3301 විද්‍යාත්මක පර්යේෂණ යාත්‍රාව ශ්‍රී ලංකාවට තුන් වතාවක් ළඟා විය. පළමුවැන්න 2021 ජනවාරි 8 වන දින වන අතර පසුව 2021 දෙසැම්බර් 8 වන දින ආපසු පැමිණ ශ්‍රී ලංකා ජලයේ දින 14 ක් රැඳී සිටියේය. පසුව Hai CE 3301 යාත්‍රාව නැවතත් 2022 ජනවාරි 5 වන දින ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණ දින 11ක් නැංගුරම් ලා ඇත.

ඔක්තෝම්බර් 25 වනදා ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණීමට බලාපොරොත්තු වන Shi Yan 6 නෞකාව මීට පෙර 2022 අප්‍රේල් 20 වන දින ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණ දින 10ක් ශ්‍රී ලංකා මුහුදු සීමාවේ රැඳී සිටියේය.

Shi Yan 6 යාත්‍රාව 2023 ජූලි 6 වන දින චීනයෙන් පිටත්ව ගොස් ඇති අතර අඟහරුවාදා (15) පස්වරුව වන විට යාත්‍රාව වියට්නාමයේ සිට නාවික සැතපුම් 345 ක් පමණ දුරින් දකුණු චීන මුහුදේ ස්ථානගත කර ඇත.

කෙසේ වෙතත්, මේ වන විට එය චීනය දෙසට ගමන් මාර්ගය වෙනස් කර ඇති අතර, එහි ඊළඟ ඇමතුම් වරාය Guangzhou වරාය වෙත යාවත්කාලීන කර ඇත.

එය බ්‍රහස්පතින්දා (17) වරායට ළඟා වීමට නියමිතව තිබුණද එය ස්ථානගත කර තිබුණේ Guangzhou වරායේ සිට නාවික සැතපුම් 60ක් පමණ ඈතිනි.

2022 දී චීන පර්යේෂණ සහ සමීක්ෂණ යාත්‍රාව යුවාන් වැන්ග් 5 හම්බන්තොට වරායට පැමිණි අතර, මෙම පැමිණීම කලාපය තුළ බොහෝ ආන්දෝලනයකට තුඩුදුන්නේය.

මේ අතර ශ්‍රී ලංකා මුහුදු තීරයේ චීන නාවික කටයුතු සම්බන්ධයෙන් අත්සන් කර තිබූ ගිවිසුමක් සම්බන්ධයෙන්ද තොරතුරු අනාවරණ වී තිබේ.

දකුණු චීන මුහුදේ සාගර විද්‍යා ආයතනය සහ ශ්‍රී ලංකාවේ ජාතික ජලජ සම්පත් පර්යේෂණ හා සංවර්ධන නියෝජිතායතනය (NARA) අතර මෙම ගිවිසුම 2019 ජූලි 5 වන දින අත්සන් කර ඇත.

මුහුදු මට්ටම, වඩදිය බාදිය සහ කාලගුණික රටා නිරීක්ෂණය කිරීම සඳහා මෙම ගිවිසුම අත්සන් කර ඇත.

දික්ඕවිට සහ දෙවුන්දර තුඩුවේ සාගර මට්ටම නිරීක්ෂණය කිරීමේ මධ්‍යස්ථානයක් පිහිටුවීම මෙම ගිවිසුමට ඇතුළත්.

තංගල්ලට ඔබ්බෙන් වූ මුහුදේ බෝයාවන් ස්ථානගත කිරීම ද ඊට ඇතුළත් ය.

මීට අමතරව, වඩදිය බාදිය, මුහුදු මට්ටම සහ කාලගුණික රටා සඳහා දත්ත රැස් කිරීමේ මධ්‍යස්ථානයක් පිහිටුවීම ද එයට ඇතුළත් ය.

දත්ත හුවමාරු වන්නේ ඉහත කී ආයතන දෙක අතර පමණක් බවත්, එය තුන්වන පාර්ශවයකට මුදා හැරිය නොහැකි බවත් ගිවිසුමේ සටහන් වේ.

(News 1st)