July 5, 2023

එල් නිනෝ (El Niño) උණුසුම් ක්‍රියාවලිය හේතුවෙන් ඉදිරි මාසවලදී කාලගුණය පිළිබඳව සහ වාර්තාගත උෂ්ණත්වය ඉහළ යෑම පිළිබඳව රටවල් සූදානම් වියයුතු බව ලෝක කාලගුණ විද්‍යා සංවිධානය සඳහන් කර ඇත.

එල් නිනෝ යනු නිවර්තන පැසිෆික් සාගරයේ පීඩාකාරි ස්වාභාවික දේශගුණික රටාවකි.

එය මුහුදු මතුපිට උෂ්ණත්වයේ සාමාන්‍ය අගයට වඩා උණුසුම් වන අතර, බිලියන සංඛ්‍යාත ජනතාවකට සහ ලොව පුරා කාලගුණයට ප්‍රධාන බලපෑමක් ඇති කරන ක්‍රියාවලියකි.

එල් නිනෝ ආරම්භය මඟින් ලෝකයේ බොහෝ ප්‍රදේශවල සහ සාගරයේ උෂ්ණත්ව වාර්තා බිඳදැමීමේ සම්භාවිතාව විශාල ලෙස වැඩි කරනු ඇති බව ලෝක කාලගුණ විද්‍යා සංවිධානයේ මහලේකම් Petteri Taalas සඳහන් කරයි.

ජීවිත සහ ජීවනෝපායන් බේරාගැනීමට රටවල් විසින් පූර්ව අනතුරු ඇඟවීමේ පද්ධති ස්ථාපිත කළ යුතු බවත්, මෙම වසරේ ඇතිවීමට නියමිත කඩාකප්පල්කාරී කාලගුණික සිදුවීම් සඳහා සූදානම් වියයුතු බවත්, ඔහු සඳහන් කර ඇත.

මෙම වසර මැද භාගයේදී මධ්‍යස්ථ ප්‍රබලතාවයකින් එල් නිනෝ පැවතීමට සියයට 90ක සම්භාවිතාවක් පවතින බව ද ලෝක කාලගුණ විද්‍යා සංවිධානය සඳහන් කරයි.

සාගර උණුසුම වැඩිවීම හේතුවෙන් එල් නිනෝ සිදුවීම සාමාන්‍යයෙන් දකුණු දකුණු ඇමරිකාව, දකුණු ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය, අප්‍රිකාව සහ මධ්‍යම ආසියාවේ සමහර ප්‍රදේශවල වර්ෂාපතනය වැඩිවීම සමඟ සම්බන්ධ වේ.

එසේම එය ඕස්ට්‍රේලියාව, ඉන්දුනීසියාව, දකුණු ආසියාවේ ඇතැම් කොටස්, මධ්‍යම ඇමරිකාව සහ උතුරු දකුණු ඇමරිකාව පුරා දැඩි නියඟ, තාප තරංග සහ ලැව්ගිනි වැඩි කළ හැකි වේ.

තවද, සහල් නිපදවන ප්‍රධාන රාජ්‍යයක් වන ඉන්දියාවේ, බෝග වගා කිරීමට අත්‍යවශ්‍ය වර්ෂාපතනය ගෙන එන මෝසම් දුර්වල කිරීමට එල් නිනෝට හැකිය.

1997-98 වර්ෂවල එල් නිනෝ හේතුවෙන් ගෝලීය ආදායම ඩොලර් ට්‍රිලියන 5.7ක් සහ 1982-83 වර්ෂවලදී ඩොලර් ට්‍රිලියන 4.1ක පහත වැටීමක් සිදු වූ බව අධ්‍යයනයකින් හෙළි වී ඇත.